Stvaranje savremene državne administracije u Crnoj Gori zapoceo je vladika Petar I Petrovic (1782-1830). Jedan od prvih poteza koje je Petar I preduzeo bilo je sazivanje glavara Katunske nahije radi potpisivanja zakletve o vjernosti otadžbini. Ova zakletva je kasnije proširena i na Crnogorce ostalih nahija, a 1796. je pretvorena u zakonski akt od 6 clanova, poznatiji kao Stega.

Godine 1798. na saboru na Cetinju usvojen je Zakonik opšci crnogorski i brdski. Tada je potvrdjeno i pojašnjeno i formiranje Praviteljstva suda crnogorskog i brdskog, kao stalnog organa centralne upravne, sudske, ali i izvršne vlasti. U taj organ su bili odabrani najugledniji glavari crnogorskih plemena, koji su u svakoj nahiji vršili i dio žandarmerijsko-policijskih poslova.

Na skupštini održanoj na Cetinju 1799. godine izabrano je 50 (60) narodnih glavara - clanova Praviteljstva suda, koji su potpisali zakletvu da ce suditi po Zakoniku donesenom godinu dana ranije.

Prvu policiju u smislu cisto represivnog organa izvršne vlasti, predstavljali su perjanici. Vladika Petar I je 1829. godine ustanovio sopstvenu tjelesnu gardu ili stražu jacine 18 (25) perjanika.

Novi teokratski vladar Petar II Petrovic Njegoš (1830-1851) sazvao je na Cetinju  2/14 oktobra 1831. godine narodni Sabor na kome je donijeta odluka o privremenom obrazovanju Praviteljstvujušceg senata  crnogorskog  i brdskog (12 clanova) i "Narodne straže" (Gvardije), jacine 100 ljudi.

Njegoš, 6/18 decembra 1831. godine pismom obaviještava ruskog vicekonzula Jeremiju Gagica "imam cest Vama objaviti... sada je suviše stavljeno upravlenije narodnje, koje upravlenije sostovlja 180 ljudih iz kojijeh su 16 sovjetnici (senatori), a 164 ispolnitelji (polizia)".

Perjanici su bili policijski odred koji je obezbjedjivao crnogorskog vladara i koji je vršio hvatanje i kažnjavanje ucinilaca krivicnih djela. Na celu odreda perjanika stajao je perjanicki kapetan.

Godine 1837. vladika Petar II donio je odluku o posebnom znaku za perjanike koji se nosio na kapi. U njegovoj naredbi se kaže da svi perjanici moraju na kapama nositi znak, tj., grb, "kojijem ce se oni od svije ostalije cinovnika razlikovati".

Prema nekim istorijskim izvorima, može se zakljuciti da su perjanici, kao policijski organ, u to vrijeme bili efikasni. U prilog ovoj tvrdnji navodi se izvještaj austrijskog kapetana Fridriha Oreškovica iz 1840. god. koji kaže "nema ni u jednoj državi policije koja je tako budna i okretna i u isto vrijeme tako smjela i odvažna".

Njegoš je 1837. god. uveo Protokol senata, kriminalni protokol, kao i Knjigu umira u koju se zavodio svaki znacajniji sudski spor.

Knjaz Danilo Petrovic (1852-1860) je za svoje vojne starješine i pripadnike državne administracije propisao odgovarajuce službene oznake u vidu razlicitih grbova koji su se nosili na crnogorskim kapama. U tom smislu, senatori su na kapama nosili grb u vidu pozlacenog dvoglavog orla sa knjaževskim inicijalima "DI" na grudima i lavom u podnožju, plemenski kapetani - identican simbol na pozlacenoj plocici, perjanici su dobili grb plemenskih kapetana u srebrnoj boji, dok su stotinaši perjanika ispod standardnog perjanickog grba imali poseban dodatak u vidu ukrštenih sablji.Perjanici su bili pod direktnom kontrolom Senata.

Knjaz Nikola I Petrovic (1860-1910, kralj od 1910) je 13/25 marta 1879. godine sazvao Narodnu skupštinu na kojoj je donijet niz novih reformskih odluka.

Pola vijeka stara institucija Senata zamijenjena je novoustrojenim Državnim savjetom i Velikim sudom. Državni savjet je predstavljao zakonodavno tijelo sastavljeno od svih ministara novoustrojenih uprava. Veliki sud je predstavljao vrhovnu sudsku instancu.

Na istoj Skupštini oformljena je Uprava za unutrašnja djela.

Ukazom od 8/21 aprila 1903. godine donijet je Zakon o ustrojstvu Ministarstva unutrašnjih djela i administrativnoj podjeli države.

Podjela oblasti na kapetanije (56) i varoške opštine (6) završena je paralelno sa donošenjem Ustava i formiranjem Narodne Skupštine prema savremenim evropskim standardima.

Naredbom Državnog Savjeta o djelokrugu oblasnih upravitelja i uredenju oblasnih uprava, oblasni Upravitelj je predstavljao najvišeg predstavnika državne vlasti iz djelokruga Ministarstva unutrašnjih djela. On je bio zadužen za javni red i opštu sigurnost u podrucnoj oblasti. Za održavanje reda i mira u Oblasti, oblasni Upravitelj je dobio na raspoloženje potreban broj žandarma ( cl.3 Naredbe).

Ovim pravnim aktom konacno je ukinuta tradicionalna funkcija perjanika, a u svakoj oblasti je formirana jednoobrazno uniformisana i naoružana policijska oblasna žandarmerija.

CIJELI TEKST: http://www.up.gov.me/informisanje_javnosti/istorija

185 godina od Njegoševe "Gvardije": Nijedan razbojnik nije mogao uteci crnogorskim policajcima

http://www.antenam.net/index.php/mozaik/item/11709-dan-crnogorske-policije-185-godina-otkako-je-njegos-osnovao-gvardiju

#CrnogorskaPolicija

,